Op 14 mei is er weer een wens van onze boomgaard in vervulling gegaan. We zijn begonnen met het bouwen van een insecten/bijenhotel. Dit project wilden we samen met de kinderen van de boomgaard en de BTV gaan realiseren. Mirjam, Femke en Adrianne maakten een plan en waren er helemaal klaar voor. Helaas werkte het weer niet mee maar desondanks hebben 7 kinderen en stagiare Lucia insectenpotjes beschilderd, takjes verzameld en geknipt en is er een paal in de grond gegraven. Ondertussen waren er een paar vrijwilligers bezig om zaden te zaaien voor de bloemstroken in de boomgaard. Aan het einde van de ochtend stond er een paal in de boomgaard met fruitkistjes die gevuld kunnen worden met materiaal voor de insecten. De bloemen kunnen gaan bloeien, de bijen hebben voedsel en de bloesem van onze bomen kan worden bestoven.

Iedereen kan mee helpen de kistjes verder te vullen met bv oud riet, bamboe, vlinderstruikhout etc. Zodra ze vol zijn dan maken we ze dicht. En wellicht breiden we het uit met wel vier of vijf kistjes. Het ziet er nu al prachtig uit; het grote hotel langs de parkeerstrook en de luxe chalets in de bomen. En dat allemaal om er voor te zorgen dat de bijen het naar hun zin hebben in de boomgaard maar ook dat de kinderen het fijn vinden in de boomgaard. Zij gaan misschien wel de zorg voor onze bomen over een aantal jaren overnemen. Het was een hele fijne ochtend met een mooi resultaat, dat gaan we vast nog eens vaker doen.

Meer foto's hier..

In dit verhaal gaan we terug naar afgelopen zomer, naar 11 juli om precies te zijn. Met vlindernetten, potloupes en veldgidsen gingen we op weg naar de boomgaard De Steenen Camer om te kijken of er nog iets te (be)leven viel.

In de ochtend liet de zon nog even op zich wachten en was het nog rustig tussen de fruitbomen. Daarom waren eerst de oever en waterplanten aan de beurt voor inventarisatie. Langs de oevers groeide een ruige vegetatie met oa riet, grote egelskop en liesgras, grote brandnetel en braam. Daartussen groeiden uitbundige bloeiers zoals gele lis, echte valeriaan met de kleine lichtroze bloemenschermen, de lange stengels van gewone kattenstaart met de opvallende donkerroze bloemen en de moerasspirea met haar geurige geelwitte bloemtrossen. Tussen deze forse planten stond een paar gevleugeld hertshooi met zijn felgele vijfbladige bloemetjes. De nectar van de gewone kattenstaart en de gele lis waren zeer in trek bij hommels, zweefvliegen en vlinders. De zoete geur van de bloesem van de moerasspirea kon je goed ruiken als je over het Hannesstraatje aan komt lopen.

Even later brak de zon door en verschenen de eerste kleine gevleugelde vrienden. De ingezaaide bloemstroken werden druk bezocht door de kleine zonaanbidders zoals vlinders, bijen en libellen. We konden op jacht! De blauwe breedscheenjuffers en tamme honingbijen waren overal om ons heen. De naam zegt het al, de blauwe breedscheenjuffer is lichtblauw (de mannetjes althans) en heeft brede schenen. De juffer heeft zijn voortplantingsgebied in Meinerswijk maar bezoekt te boomgaard om te daten met de beige vrouwtjes. De honingbijen komen hoogstwaarschijnlijk van de bijenkasten van de BTV, al kunnen honingbijen behoorlijke afstanden afleggen van 3 tot 10 kilometer! Het was speuren in deze menigte van breedscheenjuffers en honingbijen naar andere soorten. Er vlogen nog een enkele bruinrode heidelibel, aardhommel, steenhommel en de vlinders groot koolwitje en landkaartje.

De bruinrode heidelibel plant zich voor in warme, stilstaande wateren met kale overs, zoals vijvers, en jaagt in de boomgaard naar insecten. De hommels zijn ontzettend goede bestuivers. De geelwitzwart-gestreepte aardhommel heeft zijn nest in een hol onder de grond. De zwarte steenhommel met zijn rode kont nestelt graag onder stenen, in muurspleten en schuurtjes. Het groot koolwitje is een hele algemene vlinder en komt eigenlijk overal wel voor. Het landkaartje voelt zich thuis langs bosjes, heggen en bosranden. Zijn rupsen leven op de grote brandnetel.

De fauna uit de boomgaard en uit de omgeving maakt dankbaar gebruik van de bloemstroken. Ook de ruige hoekjes, bosjes en zelfs hopen met steen, hout en andere afval zijn voor veel soorten een belangrijk voor beschutting of nestplaats.

Femke Sietzema
was in het veld met Jasja Dekker, Yannick Dekker, Jasper Viets en Ruben Viets

 blauwe breedscheenjuffer

Als onderdeel van onze activiteiten om de bewoners van de boomgaard in beeld te brengen vingen Femke Sietzema en ik een paar dagen muizen in de boomgaard. Niet met klapvalletjes, maar met speciale “livetraps” oftewel levendvangvallen. Dat zijn hokjes met een gangetje van blik. Achterin het gangetje zit een stokje, zodra de muis daarop stapt, klapt er aan het begin van het gangetje een deurtje dicht.

Het hokje vulden we met hooi, zodat de muizen niet koud zouden worden, en er ging wortel, graan, en wat meelwormen in om te lokken en te voeren. We zetten 40 vallen in de rand van het grote veld, en in de ongemaaide zoom tussen bomenrij I en H. Drie dagen lang checkten we de vangsten, na zonsopgang en na zonsondergang.

En we vingen leuke dieren. Het aardigst waren de dwergmuizen. Dat zijn kleine muisje met een lange grijpstaart. Ze leven graag in hoge kruiden-grassen en eten daar gras en zaden. Het leuke van dit dier is dat het in het gras, een stukje boven de grond, ronde nestjes maken. Een soort vogelnestjes eigenlijk. Daarin worden de jongen geboren. Het diertje is erg kalm je kunt hem dus gewoon pakken en rustig bekijken. Naast de dieren vonden we ook wat nestjes in die strook.

Daarnaast vingen we een enkele bosmuis. Zoals de naam zegt zit die liefst in wat hogere begroeiing, struiken en bomen dus. We denken dan ook dat dit een diertje was die de boomgaard doortrok op zoek naar een nieuw leefgebiedje.
En we vingen rosse woelmuizen en veldmuizen. Dat zijn flinke muizen met korte staartjes. Ook graseters, maar dan muizen die holen maken in de grond. Bij een paar bomen vonden we deze zomer al muizengangetjes bij de boomspiegel.
Al met al hebben we dus weer wat meer geleerd over de fauna in de boomgaard. Er zijn nog meer plannen: zo willen we volgende zomer aandacht besteden aan de vleermuizen die misschien in de boomgaard op insecten jagen.

- Jasja Dekker

met dank aan Tjeerd Kooij van Ekoza voor het lenen van de livetraps

In de nacht van de vleermuis worden in heel Europa vleermuisexcursies gegeven. De kans voor jong en oud om meer over de heersers van de nacht te weten te komen, en ze zelfs te horen en zien vliegen... Ook in onze boomgaard is er een excursie.  Geef je op bij Jasja:
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

In het voorjaar van 2016 hebben we op twee verschillende momenten bloemen ingezaaid in de rijen tussen de bomen. De bloemen dienen als groenbemester/bodembedekker, als voer voor bijen en andere insecten en natuurlijk om de boomgaard kleur te geven.

Het volgende overzicht geeft aan wat waar staat, alle rijen lopen van noord-zuid, dus haaks op de dijk.

Gele mosterd	Phacelia

West kant

Oostkant 

Er worden dit jaar geen zonnenbloemen geplant door De Zonnebloem.

De gebruikte zaden, behalve de Zomertarwe, zijn van biologische oorsprong en gekocht bij De Bolster, De Bolderik of van eigen teelt.

Door alle stroken heen zijn ook Akkerbloemmengsels gezaaid voor de variatie.

Incarnaatklaver	Blauwe Lupine